Mogelijkheden ontdekken in Tanzania

28-11-2023

In augustus bezocht Yvonne Robben vanuit de Agripool de Kilimanjaro Dairy Cooperatives joint Enterprise Limited (KDCJE) in Tanzania om daar haar kennis te delen in een workshop. De unie met 1800 leden liep namelijk tegen problemen met effectiviteit aan. Dankzij de workshop kreeg KDCJE hierin een hand aangereikt, om zo de business case te verbeteren. 

Yvonne woont sinds 2013 in het land, maar heeft eerder ook al in Turkije en Zambia gewoond. Sinds 2019 heeft zij met een lokale partner een bedrijf in ‘breeding en feeding’, zoals ze het zelf omschrijft. “Ik ben bezig op het gebied van veeverbetering, onder andere via kunstmatige inseminatie. Zo verkoop ik sperma rechtstreeks aan boeren hier, maar werk ik ook met iemand die koeien van smallholders insemineert.” Zelf is ze ook smallholder: ze heeft vier koeien en een kalf. Daarnaast is ze actief voor de Agripool van Agriterra, waarbij ze aan de slag gaat om coöperaties te ondersteunen.

Aandacht voor administratie

Hoe gaat dat in z’n werk? “Het doel is om een organogram te creëren waarin de organisatie weergegeven is, inclusief de diensten die zij aan boeren verlenen”, vertelt Yvonne. Door dat duidelijk in beeld te brengen, kan namelijk beter gebudgetteerd worden. In het proces naar het overzicht komen interne problemen al snel aan het licht. Een van die problemen is dat de administratie veelal ontbreekt. “Daar sta je als Nederlander soms echt versteld van. Kleine boeren houden geen administratie bij van hun koeien: ze weten niet wanneer het geboren is, hoe vaak het gekalfd wordt, over de melkproductie.” Door dat gebrek aan administratie ontstaan nieuwe problemen, zoals ziektes bij de dieren en een slechtere conditie. Ook bij de overkoepelende unie wordt er nog niet genoeg bijgehouden, viel Yvonne al snel op. Gemaakte kosten voor producten zijn bijvoorbeeld lang niet altijd duidelijk. Een prijskaartje aan een product hangen wordt daardoor een gok. 

Goede match

Als smallholder zelf, die bekend is in Tanzania, is Yvonne een goede match voor de training. “Ik kan mij goed verplaatsen in problemen die zij tegenkomen. In mijn optiek is het veel moeilijker om maar een paar koeien te hebben dan om grootschalig veehouder te zijn. Zij hebben namelijk een deel van het jaar geen melkproductie. En omdat ik zelf ook koeien heb, maakt dat de afstand wat minder.” Daarbij spreekt Yvonne Swahili. “Bij aankomst kunnen ze je als Nederlandse nog niet zo goed inschatten. Maar daarna was ik voor iedereen opeens een dada, een zus. En dan openen ze zich over hun problemen.”

Spiegel voorhouden

Met behulp van voorbeelden en het omschrijven van haar eigen situatie probeert Yvonne tijdens de training de aanwezigen een spiegel voor te houden. “Mensen stellen vragen, er ontstaat een discussie. En dan zie je: de boodschap landt.” Die boodschap is volgens Yvonne voornamelijk het out-of-the-box denken, en zelf op onderzoek uitgaan wat werkt. Maar bij een deel van de training komt ook flexibiliteit kijken, weet ze. “Je weet nooit van tevoren welke vragen er precies zullen komen. Zo heb ik een uitgebreide presentatie over de technische zijde van het houden van koeien gehouden, omdat daar behoefte aan was.” Ook haar directe vakgebied, kunstmatige inseminatie, kwam daarbij aan bod. Daarnaast nodigde Yvonne een boer uit Arusha uit, die als small farmer in het verleden zijn aanpak heeft veranderd. Hij liep tegen veel problemen en ziekten op. Met behulp van Yvonne’s bedrijf ging hij aan de slag met een kleiner aantal koeien dat beter verzorgd werd.

Actieplan

De training resulteert in een actieplan dat nageleefd zal worden, en waar Agriterra ook op controleert. “We beginnen met 20 ideeën, die steeds meer worden teruggedrongen — totdat we er drie hebben. Daar wordt een budget aangehangen.” Een belangrijke boodschap die daaruit naar voren komt: zelfstandig zijn is zeker een mogelijkheid voor de KDCJE. “Zulke coöperaties worden vaak van links naar rechts getrokken, de een vertelt A en de ander vertelt B. De eigen doelstelling wordt deels vergeten. Dat komt ook doordat gedacht wordt dat ze het zelf niet kunnen betalen. Maar als je samen de rekensom maakt, blijkt dat wel degelijk het geval.” 

Duurzaam

Bij terugkomst vertelt Yvonne ons dat het haar een hoop voldoening heeft. “Agriterra heeft een duurzame mentaliteit. Dit is geen project dat over een jaar weer afloopt. En daarnaast geeft het mij ook de kans om mezelf neer te zetten als een betrouwbare dienstverlener tegenover de aanwezigen.” Een voordeel is volgens haar haar lokale bril. “Ik kan mij zowel in de Nederlandse als Tanzaniaanse situatie verplaatsen. Daardoor begrijp ik goed waarom een boer op een bepaalde manier iets doet, en lever ik niet zomaar kritiek.”